فیلیپ کاتلر بازار را این‌گونه تعریف می‌کند:

بازار مشتمل بر تمام مشتریان بالقوه‌ای است که دارای نیاز و خواسته مشترک باشند و برای تامین نیاز و خواسته خود، به انجام مبادله متمایلند
و توانایی انجام این کار را نیز دارند.

انواع بازارها

1. بازار فیزیکی:

مانند انواع مراکز خرید، فروشگاه‌های بزرگ و کوچک که در آن خریداران و فروشندگان بصورت مستقیم و رو در رو با یکدیگر معامله می نمایند.

2. بازار مجازی:

این بازار که به شدت رو به گسترش است و بازارهای فیزیکی را نیز تحت تاثیر قرار داده است از طریق اینترنت(فضای مجازی) خریدار با محصولات و خدمات فروشنده آشنا می شود بر اساس سیاست پرداخت فروشنده که می تواند به روش های مختلفی مانند پیش پرداخت، نقدی یا پرداخت به محض دریافت کالا یا سایر روش های دیگر باشد بهای کالا یا خدمات را پرداخت نماید.

3. بازار حراج یا مزایده:

در این نوع بازار فروشنده ابتدا کالا یا کالاهای خود را با روش اعلان عمومی یا اختصاصی معرفی می نماید و سپس بر اساس قیمتهای پیشنهادی به بالاترین نرخ پیشنهادی از سوی خریدار یا خریداران می فروشد.

4. بازار کالاهای واسطه:

کالای واسطه کالایی است که از آن برای تولید محصول نهایی استفاده می شود. مثلا توت فرنگی اگر برای مصرف خانواده خریداری شود کالای مصرفی و اگر توسط یک کارخانه برای تولید مربا خریداری شود کالای واسطه خواهد بود. و بازاری که در آن توت فرنگی را به کارخانه های تولید کننده می فروشند بازار کالاهای واسطه گفته می شود.

5. بازار سیاه:

معاملات در بازار سیاه بصورت زیر زمینی انجام می شود و به دلیل اینکه در این نوع بازار هیچ مالیاتی پرداخت نمی شود به شدت به اقتصاد کشورها لطمه می زند. بازار سیاه اغلب برای کالاهایی که مشکلات قانونی در خرید و فروش دارند ایجاد می شود مانند اسلحه و مواد مخدر. در برخی موارد بازار سیاه به دلیل نبود زیر ساخت های اقتصادی مناسب نیز شکل می گیرد.

6. بازار علم و‌ دانش:

در بازار علم و دانش خریدار و فروشنده ممکن است لزوما بهای محصول یا خدمات را با پول پرداخت ننمایند و در واقع معاملات بصورت پایاپای هم انجام شود و یا محصولات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. و یا اینکه شرکت ها و افراد به عنوان خریداران علم و دانش بابت علوم و تکنولوژی های روز بهای خوبی هم پرداخت نمایند. به هر حال بازاری است که در آن محصولات مبتنی بر دانش معامله می شوند.

7. بازار مالی:

بازاری است که در آن دارایی ها مالی مبادله می شود. تفاوت دارایی فیزیکی با مالی این است که دارایی فیزیکی مانند ملک ، خودرو و وسایل با ارزش است. اما دارای مالی مانند سهام و اوراق قرضه می باشد. در بازار مالی غالبا قیمت ها بصورت شفاف و مشخص اعلام می شوند و همه اشخاص حاضر در بازار به آن دسترسی دارند.

بازارهای مالی شامل انواع زیر است:

1. بازار سهام یا بورس

یک سیستم اقتصادی است که رابطه بین خریداران سهام و فروشندگان آن را ایجاد می نماید. سهم میزان مالکیت یک فرد حقیقی یا حقوقی را از یک دارایی مشخص می نماید. حال این دارایی میتواند یک شرکت، برند، ملک و یا هر چیز با ارزشی باشد.

2. بازار اوراق قرضه

بنا به تعریف قانونی سازمان بورس، اوراق قرضه اسنادي هستند که به موجب آنها ناشر متعهد میشود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله هاي زمانی مشخص به دارندة پرداخت کند و در سررسید، اصل مبلغ را بازپرداخت کند. اوراق قرضه یک ابزار بدهی درازمدت براي تأمین مالی است و با تعهدات مشخصی همراه است. دارندگان این اوراق برخلاف صاحبان سهام عادي، ادعاي مالکیت یا حق رأي در شرکت ندارند و در واقع فقط وام دهندگان به ناشر هستند. آنها پول خود را به ناشر قرض میدهند و در عوض بهره دریافت میکنند و در سررسید نیز اصل سرمایۀ خود را پس میگیرند.

3. بازار ارز

بازار خرید و فروش و تبدیل ارزهای مختلف است. یکی از بزرگترین بازارها در جهان بازار ارز است . این بازار را با نام Forex )Foreign Exchange) به معنی بازار ارز خارجی در جهان می شناسند. آشنایی با Forex در مبادلات خارجی و همچنین موضوعات سرمایه گذاری و کسب سود بسیار حائز اهمیت می باشد.

4. بازارهای پیش‌بینی‌کننده

در این نوع بازار افراد و شرکت های حرفه ای و متخصص با تکیه بر توانایی های خود و بر اساس مطالعه برخی نتایج، حدسیات مرتبط با حوادث بازار و برخی احتمالات نسبت به پیش بینی آینده بازار اقدام می نمایند و مبادلات با هدف کسب سود در آینده انجام می شود. چنانچه بازار دچار افت و یا سقوط شود اشخاص حقیقی و حقوقی که پیش از آن اقدام به مبادلات نموده اند زیان می بینند.

جواد سرائی